Windows Vista ,kişisel bilgisayarlar için geliştirilen Microsoft Windows işletim sistemleri ailesinin sürüm olarak altıncı üyesidir. 22 Temmuz2005'te gerçek adı duyurulmadan önce Longhorn kod adıyla tanınıyordu. Windows Vista, 30 Ocak2007'de dünya çapında piyasaya sürülmüştür. Microsoft Türkiye, 24 Ocak2007 tarihindeki tanıtımıyla Vista'nın resmî lansmanını yapan ilk Microsoft şubesi olmuştur.a

Tarihçesi

Windows Vista, kişisel bilgisayarlarda, dizüstü bilgisayarlarda ve Media Center PC'lerde kullanılan Microsoft Windows adlı grafiksel işletim sistemi serisinin en son ürünüdür. Vista, 25 Temmuz2005'te yapılan resmi açıklamadan önce Longhorn kod adıyla tanınıyordu. 8 Kasım2006'da Windows Vista'nın geliştirilmesi tamamlanmış sistem üreticilerine dağıtılmıştır. Kasım 2006 itibarıyla bazı sürümler toplu ruhsat müşterilerinin, MSDN ve TechNet abonelerinin erişimine açılmıştır. Microsoft son kullanıcılar için Vista'nın dünya çapında çıkış tarihini 30 Ocak2007 olarak açıklamıştır. Windows XP'nin çıkışından sonradaki bu beş yılık ara, temel Windows sürümlerinin çıkışı arasındaki en uzun zaman aralığıdır. Windows Vista, ilk tasarımında Windows XP'nin üzerine temellendirilmiştir. Longhorn Alpha 5048 sürümüne kadar XP kod altyapısı kullanılmıştır. 2005 yılında Microsoft, Windows XP çekirdeğinin artık yaşlı ve eski olduğu, verim ve uyumluluk sorunları yarattığı gerekçesi ile Longhorn tasarısını sıfırlamış (iptal etmiş) ve Windows Server 2003 çekideği üzerine yeni bir Longhorn tasarısı başlatmıştır. Bu gün kullanılan Vista'nın temeli ile, Alpha 5048 sürümüne kadar olan Longhorn kod adlı işletim sistemi birbirinden çok farklıdır. İnternet ortamında bulunabilecek, Longhorn Concepts adlı video ile, ilk düşünülen XP tabanlı Vista'nın bu günkü Windows Vista ile aynı olmadığı görülebilir.

Özellikleri

Microsoft'a göre Windows Vista, güncellenmiş grafiksel kullanıcı arabirimi ve Windows Aero adlı görsel tema başta olmak üzere, değiştirilmiş arama özellikleri, Windows DVD Maker gibi yeni çoklu ortam oluşturma araçları ve yeniden tasarlanmış ağ, ses, yazdırma ve görüntüleme alt sistemleri içermektedir. Vista ayrıca peer-to-peer teknolojisi sayesinde bir ev ağındaki makineler arasında iletişim düzeyini arttırarak bilgisayarlar ve aygıtlar arasında dosya ve sayısal ortam paylaşımını kolaylaştırmayı hedeflemektedir. Vista, geliştiriciler için geleneksel Windows API'ı kullanarak uygulamalar yazmayı kolaylaştırmayı hedefleyen .NET Çatısı'nın 3.0 sürümünü sunmaktadır. Ancak kendisi .NET düzleminde yazılmamıştır bu yüzden dolayı ABD'li bir yazılım şirketi Matrys Ltd. kendi düzlemlerini kendilerinin kullanmamasını gerekçe göstererek 12/03/2007 tarihinde Microsoft şirketini mahkemeye vermiştir mahkeme kararı Microsoft aleyhinedir; Microsoft, Matrys şirketine 20.000$ para ödeme ile cezalandırılmıştır^.

Buna rağmen, Microsoft'un Vista için belirlediği birincil hedef, Windows işletim sisteminin güvenlik durumunu geliştirmek olmuştur. Windows XP'nin ve öncüllerinin en çok eleştirilen yanı güvenlik açıkları ve zararlı yazılımlara, virüslere ve tampon bellek taşmalarına karşı zayıf oluşuydu. Vista ile güvenlik adına ilerleme katettiği savunuluyor ancak mcafee şirketinin 14/05/2007 tarinde yaptığı büyük güvenlik testi işletim sisteminin ne kadar güvenilir olduğu konusunda kullanıcıları şüpheye düşürüyor. Bu güvenlik testinde kullanıcı/yönetici ilişkileri yazılım/çekirdek ilişkileri güvenlik duvarı/ağ ilişkileri ve daha birçoğu irdelenmiştir. Vista'nın güvenlik testinden aldığı puan 100 üzerinden sadece 63. Bunun üzerine Microsoft Vista'nın açıklarını ve eksiklerini tamamlamak için servis paketi yapmaya başlamıştır.

Yenilikleri

Windows Aero (Aura) , Windows'un yeni grafiksel kullanıcı arayüzü olan Aero, pencere kenarlarında yarı saydam ve camsı bir görünüm sağlıyor.
DirectX 10 Genelde oyun yapımı için kullanılır. Grafik kullanan uygulamaların daha performanslı çalışmasını sağlayabilir. DirectX 10 uyumlu oyunlardaki karakterler daha net, daha belirgindir ve bu şekilde bir görüntü gerçeğe daha yakındır.
Windows SuperFetch, bilgisayarınızın daha hızlı çalışmasını ve uygulamalarınızın daha hızlı yüklenmesini sağlar.
Windows Kabuğu Windows XP'dekinden farklı olarak Windows Gezgini üzerindeki görev paneli kaldırılıp, görevler araç çubuğuna entegre edilmiştir. Görev Panelinin yerini "Sık Kullanılan Bağlantılar" paneli almıştır. Ekranın sol alt köşesindeki başlat yazısı yerini mavi bir küre içerisindeki Windows simgesine bırakmıştır.
Anında Arama Başlat Menüsünde ve Windows'daki her klasörde bulunan arama kutuları sayesinde bilgisayardaki dosya ve programlara ulaşmak eskisine oranla çok daha hızlı ve kolaydır.
Windows Kenar Çubuğu Ekranın herhangi bir tarafına yerleştirilebilen ve Gadgets adı ile anılan küçük uygulamaların bulunduğu çubuktur. Görüntüsünde aksamalar yaşanmasından dolayı Microsoft yama hazırlamaktadır.
Internet Explorer 7 Internet Explorer 6'nın yerini almıştır. uzun zamandır pek çok web tarayıcıda görülen sekmeli tarama, RSS ve tümüyle özelleştirilebilir arama kutusu'nun yanı sıra sadeleştirilmiş bir arayüze ve entegre Anti-Phishing (sahtekarlık koruması) filtresine sahiptir. Ayrıca Internet Explorer 7 Vista'da varsayılan olarak kullanıcıdan izinsiz hiçbir işlem yapılmasına izin vermeyen korumalı mod açık olarak gelir.
Windows Media Player 11 Windows Aero uyumlu yeni arayüz, arama kutusu, XBOX 360 ve diğer "Media Center Extender" lar için desteğin yanı sıra müzik listelerini internetten paylaşabilme gibi özelliklerle gelmektedir.
Yedekleme ve Geri Yükleme Merkezi Kullanıcıların bilgisayarlarındaki verilerini düzenli olarak yedekleyebilmelerini ya da yedekten geri yükleyebilmelerini sağlayan yazılımı içerir. Akıllı yedekleme sayesinde her seferinde sadece değiştirilen veriler yedeklenir böylece minimum hafıza kullanılmış olur. Ayrıca Ultimate, Business, ve Enterprise sürümlerinde tüm sistemi DVD ya da harici harddiske imaj olarak kaydetme seçeneği mevcuttur.
Windows Mail Outlook Express'in yerini almıştır. Anında arama kutusu ve IE 7 gibi Anti-Phising filtresi içerir.
Windows Takvim yeni bir takvim ve ajanda uygulaması.
Windows Fotoğraf Galerisi Windows Resim ve Faks Görüntüleyicisi'nin yerini almıştır. Bu yeni fotoğraf düzenleme ve görüntüleme uygulaması. Dijital Kamerlardan görüntü alabilir ve slideshow'lar oluşturabilir.
Windows DVD Maker Windows Movie Maker'a yardımcı olarak gelen bu uygulama kullanıcıların video DVDleri hazırlamasına olanak sağlar.
Windows Media Center daha önce XP Media Center Edition ile gelen özellikleri içermektedir, Home Premium ve Ultimate sürümüyle gelmektedir.
Oyunlar ve Oyun Gezgini Windows Aero ile uyumlu hale getirilen eski oyunlardan Pinball ve internet üzerinden oynananlar kaldırılırken, Chess Titans, Mahjong Titans ve çocuklar için Purble Place oyunu eklenmiştir.
Windows Mobility Center taşınabilir bilgisayarların genel ayarlarını (parlaklık, ses,güç düzeni, kablosuz ağ, ekran konumu, sunum seçenekleri vb) tek bir merkezde toplayan uygulamadır.
Windows Toplantı Alanı NetMeeting'in yerini alan bu uygulamayla kullanıcılar belirli uygulamaları ya da tüm masaüstünü internet üzerinden paylaşabilirler.
Gölge Kopyalar Herhangi bir dosyaya yapılan değişiklikleri gösterme ve bunları geri alma imkânı sunar.
Windows Update Eskisinden farklı olarak denetim masasına entegre edilen yeni "Windows Update" ile güncelleştirmelerin yüklenmesi kolaylaştırılmıştır. Güvenlik yamaları ve donanım sürücülerinin yanı sıra Windows Mail'in spam(önemsiz posta) filtresi, Windows Defender'ın veritabanı ile Microsoft Office ve Windows Live servislerinin güncelleştirmeleri de bu uygulama üzerinden alınabilmektedir.
Ebeveyn Denetimleri Ebeveynlerin, çocukların hangi websiteleri görüntüleyebileceğini, hangi program ya da oyunları yükleyip, oynayabileceğini denetlemelerini sağlar. Bu özellik Business ve Enterprise sürümlerine eklenmemiştir.
Windows SideShow Desteklenen dizüstü bilgisayar veya taşınabilir aygıtların ekranında yüklenen araçlar sayesinde bilgisayar kapalı olsa dahi mail okuma, takvim kayıtlarına ulaşma vb işlerin yapılabilmesini sağlar
Konuşma Algılama Vista'ya dahil edilen bu özellik başta ingilizce olmak üzere pek çok dili desteklese de henüz Türkçe desteklememektedir.
Sorun Raporları ve Çözümleri
Performans Bilgileri ve Araçları
Windows Ultimate Ek Özellikleri
UNIX Uygulama Uyumluluğu Windows Vista Enterprise, UNIX uygulamalarının Windows Vista Enterprise tabanlı bir bilgisayarda değiştirilmeden çalışmasına olanak tanıyan Subsystem for UNIX-based Applications (SUA) özelliğini içerir. Günümüzde Windows tabanlı bir bilgisayarın yanı sıra bir de UNIX iş istasyonu kullanması gereken UNIX veritabanı yöneticileri veya sistem yöneticileri için, Windows Vista Enterprise her iki işlevin de Windows Vista tabanlı tek bir bilgisayarda bir araya getirilmesine olanak tanır.

Güvenlik

Kullanıcı Hesabı Denetimi
Windows Defender periyodik olarak güncellenen veritabanı ile bilgisayardaki casus yazılımları (spyware) temizler.
BitLocker Enterprise ve Ultimate sürümleriyle gelen bir disk şifreleme uygulaması.
Windows Güvenlik Duvarı Windows Xp'den bu yana geliştirilen entegre güvenlik duvarı artık sadece gelen bağlantıları engellemek ile kalmıyor aynı zamanda giden bağlantıların da kontrolünü sağlıyor.

Sürümleri

Windows Vista'nın farklı kullanım amaçlarına yönelik olarak tasarlanmış 6 işetim sistemi sürümü mevcuttur.6 çeşit vista sürümü bulunur

Windows Vista Starter

Windows Vista Starter başlangıç düzeyindeki bilgisayar kullanıcıları için idealdir ve Windows Vista'nın en uygun fiyatlı sürümüdür. Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği, Avustralya ve Japonya gibi gelişmiş teknoloji pazarlarında, Windows Vista Starter kullanıma sunulmamıştır. Windows Vista Starter, özgün donatım üreticileri (OEM) ve 139 ülkedeki Microsoft OEM dağıtıcıları tarafından satılan düşük maliyetli bilgisayarlar üzerinde gönderilir.

Windows Vista Home Basic

Vista Home Basic, en temel Vista sürümüdür."Home Basic" gelişmiş multimedya ve eğlence özelliklerini aramayan kullanıcılar için güvenli bir bilgisayar deneyimi sunmaktadır. Aero özelliği, saydamlık yoktur. Bu özellik için işletim sisteminden on-line yükseltme yapılabilir. Windows Vista Home Basic sürümünün "yavaş çalışmadığı" Microsoft tarafından ispatlanmıştır.Aynı zamanda bazı yeni özellikleri de vardır.Mesela Purble Place denilen bir oyunu vardır.Windows Vista'nın en iyilerinden biridir. Windows Vista seçimleri arasında Starter'dan sonra en çok tercih edilen modeldir.

Windows Vista Home Premium

Vista Home Premium, "Windows XP Home" ile karşılaştırılabilir. "Aero" arayüzüne, veri yedekleme yazılımına, "Windows DVD Maker" kayıt programına ve "Media Center" yazılımına sahiptir.

Windows Vista Business

Vista Business, Home sürümlerinden farklı olarak daha iyi güvenlik işlevleri ve etki alanlarına bağlanma imkânı sunuyor. Vista Business, işyerleri tavsiye edilen Windows Vista sürümüdür.

Windows Vista Ultimate

Vista Ultimate, "Home" ve "Business" sürümlerini birleştiren en üst sürümdür. Ek olarak Bitlocker adı verilen veri şifreleme yazılımına sahiptir. Ve Windows Vista Ultimate müşterilerine özel ek yenilikler sağlanmaktadır.

Ultimate ile sağlanan bazı ek özellikler

DreamScene Masaüstü arkaplanına bir resim yerine video koyabiliyorsunuz. Ve size dreamscene içerik pakedi olarak bazı videolar geliyor Windows Update aracılığı ile.
Hold 'Em adlı yeni bir poker oyunu ve Microsoft Tinker adlı çok hoş bir robot oyunu geliyor yine Windows Update ile.
Windows Ses Düzenleri olarak yeni sistem sesleri Windows Update aracılığı ile gelir. Bu sayede Windows'un açılış ve kapanış sesleri dahil tüm sistem sesleri değişebilir. Şimdiye kadarki ses düzenleri "Ultimate İnci", "Ultimate Cam" ve "Microsoft Tinker Game Sounds" adlı ses düzenleridir.

Windows Vista Enterprise

Vista Business'in geliştirilmiş versiyonudur.

Windows Vista Enterprise, Microsoft işletim sisteminin önceki sürümleriyle olduğu kadar UNIX işletim sistemleriyle de uygulama uyumluluğunu artıran yerleşik araçlar içerir. Windows Vista Enterprise sürümü, dört sanal işletim sistemi oturumu çalıştırma lisansı içerir; böylece, Windows Vista Enterprise üzerindeki sanal bir ortamda önceki bir Windows işletim sisteminde eski bir uygulama çalıştırılabilir. Bu özellik, eski bir uygulamayı Windows Vista'ya kolayca geçiremediğinizde zaman ve maddi kaynak tasarrufu yapmanızı sağlar.

Ayrıca, Windows Vista Enterprise, UNIX uygulamalarının Windows Vista Enterprise tabanlı bir bilgisayarda değiştirilmeden çalışmasına olanak tanıyan Subsystem for UNIX-based Applications (SUA) özelliğini içerir. Günümüzde Windows tabanlı bir bilgisayarın yanı sıra bir de UNIX iş istasyonu kullanması gereken UNIX veritabanı yöneticileri veya sistem yöneticileri için, Windows Vista Enterprise her iki işlevin de Windows Vista tabanlı tek bir bilgisayarda bir araya getirilmesine olanak tanır.

Windows Vista Enterprise müşterileri uygulama uyumluluğu sorunlarını en aza indirmek için Yazılım Güvencesi için Masaüstü Bilgisayarları En İyi Duruma Getirme Paketi'ne abone olabilir. Bu hizmet, uygulama sanallaştırma amacıyla SoftGrid gibi araçlarla dağıtımı hızlandırarak uygulamalar arasında çakışmaları azaltabilir ve Varlık Envanter Hizmetleri ile birlikte, kuruluşunuz genelinde çalışan uygulamalar ile ilgili bilgileri daha hızlı bulmanıza yardımcı olur.

Windows Vista Enterprise sürümü yalnızca Microsoft Toplu Lisans müşterileri tarafından kullanılabilir, perakende olarak satılmamaktadır.

Donanım gereksinimleri

Microsoft'a göre Windows Vista'yı çalıştırabilecek bilgisayarlar Vista Uyumlu (Vista Capable) ve Vista Premium Sürümüne Hazır (Vista Premium Ready) olarak sınıflandırılmaktadır. Vista Uyumlu veya dengi bir bilgisayarın en az 800 MHz işlemci, 512 MB RAM ve DirectX 9 destekli bir ekran kartına sahip olması gerekir. Vista Uyumlu PC'ler Aero kullanıcı arabirimi de dahil olmak üzere gelişmiş Vista grafiklerini destekler. Vista Premium Sürümüne Hazır bir bilgisayar en az 1.0 GHz işlemci, 1 GB sistem belleği, yeni Windows Görüntü Sürücüsü Modeli'ni destekleyen ve en az 128 MB bellekli bir ekran kartı gerektirir ve Vista'nın üst düzey özelliklerini destekler. Microsoft, bir bilgisayarın Vista'yı çalıştırabilme yeteneğini ölçen Windows Vista Yükseltme Danışmanı adlı bir yazılımı da Windows XP ve Windows Vista kullanıcılarına sunmaktadır. ^[1]

Microsoft'un web sitesinde bazı Vista uyumlu donanımlar listelenmektedir. Belirttikleri Vista Premium Sürümüne Hazır dizüstü bilgisayarlarda Intel Core 2 Duo T5500 veya üzeri işlemci ve 1 GB bellek bulunmaktadır.

Microsoft'un aldığı bir kararla beyazla boyanmış bir Vista Capable yazısı Home Premium'a uygun gri boyalı ise Home Basic'e uygun olduğunu göstermektedir

Windows Vista sistem gereksinimleri

	Vista Uyumlu	Vista Premium Sürümüne Hazır
İşlemci	800 MHz	1 GHz
Bellek	512 MB RAM	1 GB RAM
Ekran Kartı	DirectX 9 uyumlu	Hardware Pixel Shader v2.0 ve WDDM Sürücüsü destekli, DirectX 9 uyumlu grafik işlemcisi
Ekran Kartı Belleği	-	128 MB RAM toplam 2,756,000 piksele kadar destekler (örn. 1920 × 1200) veya 2560x1600 gibi daha yüksek çözünürlükler için 512 MB+. [2]
Sabit disk kapasitesi	20 GB	40 GB
Boş sabit disk alanı	15 GB	15 GB
Sabit disk türü	Normal	Normal, fakat flaş bellek/sabit disk sürücüler önerilir
Diğer sürücüler	DVD-ROM	DVD-ROM

Notlar

^Windows Vista Yükseltme Danışmanı.

^ 64 MB RAM toplam 1,310,720 piksele (e.g. 1280 × 1024) kadar Aero'yu destekler ama Premium Sürümüne Hazır değildir [1]

Hizmet Paketleri

Service Pack 1

Microsoft Vista Service Pack 1 (SP1), ilk olarak tüm Microsoft iş ortaklarına 4 Şubat 2008 tarihinde gönderildi. Ardından, 15 Şubat 2008 tarihinde ise, MSDN ve TechNet üyeleri için indirilmeye sunuldu. İlk son kullanıcı sürümü olan "Wave 0", 18 Mart 2008 tarihinde, Microsoft Download Center üzerinden 5 dilde (İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca ve Japonca) tek başına yükleme paketi olarak tüm kullanıcılara, Windows Update ve Download Center üzerinden yayınlandı. SP1, 14 Nisan 2008 tarihinde 31 dilde, bağımsız güncelleştirme olarak sunuldu. SP1 yüklemesi, Haziran 2008 başından itibaren, tüm dillerde otomatik güncelleştirme olarak yayımlandı ve güncelleştirme, yükleneceği Windows Vista sürümüne göre dosya boyutu değişmektedir. Windows Vista için Service Pack 1, 2007 yılında Windows Vista için yayınlanmış olan tüm güncelleştirmeleri içermektedir; ayrıca yeni güvenilirlik ve performans güncelleştirmeleri, yeni donanımlarla uyumluluk ve yazılım programlarıyla uyumluluk güncelleştirmeleri de içermektedir. Windows Vista SP1 bilgisayara yüklendiğinde, yeni bir özellik veya önemli bir değişiklik olmuyor. Windows Vista Enterprise ve Ultimate sürümlerinde yer alan BitLoker yani sabit disk şifreleme özelliği, Service Pack 1 ile birlikte tüm sabit diski ve sürücüleri şifreleme olanağı sunuyor.

Service Pack 2

Windows Vista için Service Pack 2, Release to Manufacturing (RTM) aşamasına ulaştı. MSDN aboneleri için 19 Mayıs 2009 tarihinde yayınlandı, ardından 25 Mayıs 2009 tarihinde Microsoft Download Center sitesinde beş dilde (İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca ve Japonca) ve 26 Mayıs 2009 tarihinden itibaren Windows Update üzerinden indirilmeye sunuldu. Türkçenin de içinde bulunduğu 36 dilde yayımlanan "Wave 1" ise 22 Haziran 2009 tarihinden itibaren Microsoft internet sitesinde ve Windows Update üzerinden indirilmeye sununlmuştur.

Bir dizi güvenlik ve diğer düzeltmelere ek olarak, aşağıdaki yeni özellikler de eklenecektir, ayrıca Internet Explorer 8 dahil edilmedi:

Windows Search 4.0 (şu anda SP1 sistemleri için tek başına güncelleştirme olarak kullanılabilir).
 
Bluetooth 2.1 Kablosuz desteği için Özellik Paketi ekler.

Blu-ray ortamı üzerine veri kaydı Depolama için Windows Özellik Paketi sağlar.

Windows Connect Now (WCN) ile Wi-Fi yapılandırmayı basitleştirmek.

Aktif Wi-Fi bağlantılarıyla devamı için destek iyileştirildi.

exFAT dosya sistemi için UTC zaman desteği sağlar, hangi zaman dilimleri doğru dosya
senkronizasyonu çapraz sağlar?

ICCD/CCID akıllı kartlar için destek.

VIA 64 bit işlemciler için destek.

Yüksek tanımlı içerik akışı için ses ve video performansını artırır.

Windows Media Center (WMC) için TV içerik korumasını artırır.

İyileştirilen güç yönetimi ilkesi, bazı yapılandırmalarda orijinalden %10 daha fazla verimlilik sağlar.

Windows Vista Service Pack 2, şu an için DirectX 11'i içermiyor ancak Windows 7 çıktıktan sonra Windows Vista için yayınlanacaktır.